Türkiye'de 1918'lerde başlatılan verem savaşı hala sürüyor. Tüberkülozlu hasta sayısında dünya sıralamasında 59'uncu sıradayız.

Veremli hasta sayısını bir türlü azaltamayan Türkiye'de 2005 kayıtlarına göre 18 bin 789 yeni hasta var.

Ancak veremle mücadelede en etkin yol olan, 'doğrudan gözetim altında tedavi' stratejisi uygulamadığı için hasta sayısı hiç azalmıyor. Hekimler hasta sayısının azaltılmasının tek yolunun politik kararlılıktan geçtiğine inanıyor.

"Ne yazık ki 20 yıldır bu branşta olmama rağmen 'biz başarılı olduk' diyemiyoruz. Her yıl ortaya çıkan yeni tüberküloz sayısı bir önceki yıla göre daha fazla. Tüberkülozlu hasta sayısını düşürüyor olamamız gerekirdi. Avrupa Birliği'ne aday bir ülkede bu kadar yüksek sayıda tüberküloz hasta sayısı olması kötüdür."

Bu sözler veremli hastaların tedavi edildiği önemli merkezlerden biri olan Sürreyyapaşa Göğüs Hastalıkları Hastanesi Başhekimi Dr. Semih Halezeroğlu'na ait.

Son rakamlara göre Türkiye'de her yıl 30 - 40 bin kişi vereme yakalanıyor, 3 bin kişi de hayatını kaybediyor.
Türkiye'deki tüberküloz gerçeği Sağlık Bakanlığı bütçe tasarısında bir kez daha gündeme geldi. Tasarıda, 'önlem alınmazsa veremin tedavi edilemez bir salgına dönüşeceği' uyarısı yapıldı.

Öte yandan Verem Savaş Daire Başkanlığı da Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı'nın yeniden değerlendirilmesi gerektiğini kabul ediyor.

Dünya Sağlık Örgütü rakamlarına göre Türkiye, tüberkülozlu hasta sayısı ile dünya sıralamasında 59'uncu sırada. Verilere göre 1 milyon 788 bin hastayla Hindistan birinci, 1 milyon 334 bin hastayla Çin ikinci, 627 bin hastayla Endonezya üçüncü sırada.

Hasta sayısı sanılandan fazla

Türkiye 100 binde 40 tüberküloz hasta oranıyla dünya ülkeleri arasında 114'üncü sırada yer alıyor.

Ancak nüfusu her geçen gün artan Türkiye'de tüberkülozlu hasta sayısı hiç azalmıyor. 2005 yılında SSK'lı hastaların da Sağlık Bakanlığı kayıtlarına geçmesiyle yeni hasta sayısının sanılandan fazla olduğu ve hastaların kayıt altına alınmasında büyük bir sorun olduğu bir kez daha ortaya çıktı.


Yıllar Yeni hasta sayısı
2000 17 bin 790
2001 18 bin 38
2002 16 bin 435
2003 17 bin 193
2004 17 bin 605
2005 18 bin 789

Hastanelerde, özel kurumlarda, laboratuvarlarda tanı konulan ancak dispanserlerde kayıtlı olmayan hastaların sayısı da hayli fazla.

Bütün kayıtlar tek bir elde tutulmadığı için sayının daha da yüksek olduğu tahmin ediliyor.

Bulaşıcı hastalıklar arasında ölüm sıralamasında AIDS'ten sonra ikinci sırada olan verem hastalığına resmi rakamlara göre 2005 yılı içinde sadece İstanbul'da 6 bin yeni hasta yakalandı.

Kayıtlarda sorun yaşanıyor

Türkiye Verem Savaşı Derneği Federasyonu Başkan Vekili Prof. Dr. Zeki Kılıçaslan, kayıtlarda yaşanan ciddi sorunların çözülmesi gerektiğini söylüyor.

Verem tanısı koyan sağlık kuruluşlarının, bu durumu sağlık müdürlüğüne bildirmek zorunda olduğunu söyleyen Kılıçaslan, hasta bildirimi yapılsa bile bazı dispanserlerin kayıt yapmadığını belirtti.

Hastalara geç tanı konması, tedavinin mikroplar tamamen yok olmadan kesilmesi hastalığın yayılma nedenleri arasında ön sıralarda yer alıyor.

Dünya Sağlık Örgütü'nün veremle mücadelede önerdiği 'doğrudan gözetim altında tedavi' ise ancak Türkiye'de pilot olarak seçilen İzmir, Aydın merkez, Nazilli ve Samsun'daki dört verem savaş dispanserinde uygulanabiliyor.

Hekimler, verem savaş dispanserleri aracılığıyla ücretsiz tedavi edilen tüberküloz gerçeğini artık tüm Türkiye'nin görmesi gerektiğini söylüyor.

Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları Hastanesi Başhekimi Dr. Semih Halezeroğlu, Türkiye'deki tüberküloz gerçeğini kimsenin görmemesinden yakınıyor:

"Evet, Türkiye'de bir tüberküloz gerçeği var. Bunun söylenmesi gerekiyor. Sahada bulunan hekimler üzerimize düşeni yapıyoruz. Türkiye'de bir tüberküloz gerçeğini programlarına almaları gerekiyor."

Şimdi hem hastalar, hem de hekimler tüberkülozla mücadelede politik kararlılığın gösterilmesini bekliyor ve bir salgın tehlikesi başgöstermeden bütün önlemlerin alınmasını istiyor.